Επιστροφή στα σχολεία χωρίς άγχος!

Μετά από τις καλοκαιρινές διακοπές, η επιστροφή στα σχολεία και στη φθινοπωρινή ρουτίνα συχνά περιλαμβάνουν αισθήματα άγχους για τα παιδιά και τους γονείς.

Το άγχος, μπορεί να αφορά συγκεκριμένα θέματα όπως:

·        το διάβασμα και τις σχολικές υποχρεώσεις,

·        τις μεταβάσεις σε νέα εκπαιδευτική βαθμίδα ή/ και τις αλλαγές σχολικών περιβαλλόντων,

·        τα τεστ και τις εξετάσεις

ή να είναι γενικότερο άγχος.

Σε κάθε περίπτωση, οι γονείς, ως «συνεργάτες» των παιδιών σε μια ευχάριστη καθημερινότητα χωρίς άγχος, καλό θα είναι να έχουν υπόψη τους ότι το κάθε παιδί έχει διαφορετικό τρόπο να εκδηλώνει το άγχος του και να βρίσκονται με διακριτικό τρόπο σε εγρήγορση σε όλη τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς.

Η παρακάτω λίστα, ίσως βοηθήσει τους γονείς να μειώσουν το άγχος της επιστροφής στο σχολείο με πρακτικά βήματα:

1.       Σχεδιασμός αρεστών ρουτινών που βοηθούν τα παιδιά στο έγκαιρο ξύπνημα και στην τήρηση των ωραρίων του σχολείου,

2.       Γνωριμία με τα πρόσωπα του σχολείου και εξοικείωση με το νέο χώρο για τα «πρωτάκια»,

3.       Ενημέρωση του ιατρικού ιστορικού των μαθητών π.χ. σε περίπτωση κάποιας ευαισθησίας ή αλλεργιών,

4.       Παρακολούθηση των εκδηλώσεων του σχολείου,

5.       Ενημέρωση για τα ωράρια συναντήσεων εκπαιδευτικών και γονέων,

6.       Καταγραφή των αιτιών άγχους των παιδιών και συζήτηση με τον εκπαιδευτικό και το εξειδικευμένο προσωπικό του σχολείου,

7.       Καταγραφή θεμάτων που συζητήθηκαν με τους εκπαιδευτικούς για την παρακολούθηση της προόδου των παιδιών,

8.       Αποφυγή της κοπώσεως για καλύτερη συγκέντρωση στη μελέτη,

9.       Δημιουργία ενός ελκυστικού «κουτιού μελέτης», όπου θα παραμένουν μαζεμένα όλα τα απαραίτητα πράγματα για το καθημερινό διάβασμα,

10.  Επιλογή ευχάριστων και κατάλληλων για την ηλικία εξωσχολικών δραστηριοτήτων χωρίς να υποτιμάται η ανάγκη των παιδιών και για ελεύθερο-αδόμητο χρόνο.

Το άγχος αποτελεί μια μόνο όψη της σχολικής ζωής. Ως ενήλικοι, συχνά νοσταλγούμε τη μοναδική ξεγνοιασιά των σχολικών χρόνων, η οποία περιλαμβάνει μια ποικιλία ευχάριστων συναισθημάτων, αστείες εμπειρίες από την αλληλεπίδραση με φίλους και υπερηφάνεια για τα μικρά και μεγάλα επιτεύγματά μας…

Εύχομαι καλό Φθινόπωρο και καλή σχολική χρονιά σε όλους!

Σε κάθε περίπτωση, ο καλύτερος τρόπος για να κρατάμε μακριά ό,τι μας προβληματίζει, είναι να οργανώνουμε μια ιδιαίτερη στιγμή γι’ αυτό… Πριν επιστρέψουμε, λοιπόν, στην καθημερινή προσπάθεια, μας αξίζει μια γιορτή!

Χ. Κ. 

Αποτελεσματικότερη συγκέντρωση στις πανελλήνιες εξετάσεις: tips για τους υποψηφίους

Η περίοδος πριν και κατά τη διάρκεια των Πανελληνίων Εξετάσεων είναι φορτισμένη με ανάμεικτα συναισθήματα για τους υποψηφίους. Συχνά, γίνεται λόγος για την κατάσταση άγχους και για τους τρόπους με τους οποίους θα περιορίσετε τις αρνητικές επιπτώσεις της. Εξίσου σημαντικό είναι, να εστιάσετε σε συμβουλές που θα σας βοηθήσουν να αυξήσετε τη συγκέντρωση σας κατά τη διάρκεια των επαναλήψεων και ανάμεσα στις εξετάσεις...

Μερικές είναι:

• Καλή διατροφή, επαρκής ύπνος και προσοχή στις επιπτώσεις από την υπερκατανάλωση καφείνης.
• Ισορροπημένη κατανομή ανάμεσα στο χρόνο για επαναλήψεις και στο χρόνο για σας.
• Επιλογή των διαλειμμάτων που σας βοηθούν να επιστρέψετε στη μελέτη: καλό θα είναι να μην είναι στατικά αλλά να περιέχουν φυσική δραστηριότητα και να μην είναι πολύ μεγάλα, επειδή υπάρχει κίνδυνος να βαρεθείτε να επιστρέψετε στη μελέτη.
• Το μπάνιο το βράδυ, μπορεί να είναι μια χαλαρωτική δραστηριότητα πριν τον ύπνο και κάποια άτομα χρησιμοποιούν αρωματικά έλαια που τα κάνουν να νιώθουν ευχάριστα συναισθήματα που μειώνουν το άγχος. Το μπάνιο το πρωί, βοηθά στο ξύπνημα και προσθέτει αίσθηση φρεσκάδας κατά τη διάρκεια της μέρας.
• Γέλιο, χιούμορ και ευχάριστα θέματα συζήτησης.
• Εστιάζετε σε μια δραστηριότητα κάθε φορά (π.χ. το να τρώτε και να διαβάζετε ταυτόχρονα δεν ενδείκνυται γενικά).
• Μην πανικοβάλεστε από το αίσθημα ότι δεν θυμάστε τίποτα. Την ώρα της εξέτασης, βολέψτε άνετα το σώμα σας στο χώρο  και θα διαπιστώσετε ότι η συγκέντρωσή σας θα επανέλθει. 
• Κρατήστε μακριά τις αρνητικές σκέψεις, π.χ. εάν σε κάποιο μάθημα νομίζετε ότι δεν αποδώσατε όπως προσδοκούσατε, αντί να σπαταλάτε χρόνο με τις αρνητικές σκέψεις, προσπαθήστε να κρατήσετε θετικά συναισθήματα για το επόμενο μάθημα.

Τέλος, μην ξεχνάτε ότι κάθε άτομο είναι διαφορετικό και ότι το ίδιο γνωρίζει καλύτερα τα πιο δυνατά και τα λιγότερο δυνατά σημεία του. Η υιοθέτηση της κάθε συμβουλής εξαρτάται από τις δικές σας ανάγκες και εντάσσεται με διαφορετικό τρόπο στο δικό σας πρόγραμμα. Με αυτές τις προτάσεις, έχουμε στόχο να ενθαρρύνουμε τα άτομα να σκεφτούν δημιουργικά και να συνδυάσουν περισσότερες επιλογές!

Καλή Επιτυχία σε όλους! 

Χριστίνα Καλαβρή,
Ψυχολόγος με ειδίκευση Εγκληματολογίας,
απόφοιτη Παντείου Πανεπιστημίου.

Το ιστολόγιό μας έγινε 3 ετών!

Πριν από τρία χρόνια, ξεκίνησα να οργανώνω τις ιδέες και τις εμπειρίες που ένιωθα ότι με κάνουν πιο αποτελεσματική στις καθημερινές "προκλήσεις" και δημιούργησα αυτό το ιστολόγιο.... Έτσι κι αλλιώς, αυτή η διαδικασία, αποτελεί μέρος της καθημερινότητάς μου και απορρέει από τη συμμετοχή μου σε δια βίου εκπαιδευτικές δραστηριότητες...

Σήμερα, νιώθω ικανοποίηση βλέποντας το σύνολο, που μοιάζει σαν μια παραλία... Έχει βότσαλα, ξύλα και κοχύλια... άλλα σπασμένα κι άλλα σπάνια... 

Έχω ανάγκη να σας εκφράσω την ευγνωμοσύνη μου...

Με αγάπη,

Χ. Κ.

Το "Τακτ", οι Κοινωνικοί Ρόλοι και "το Κομμάτι μας", μέρος τρίτο

Σε άρθρα του ιστολογίου, έχουμε κάνει αναφορές στο τακτ και τις "προστατευτικές" του ιδιότητες στις καθημερινές σχέσεις. Παρακάτω, ακολουθούν προσωπικές απόψεις, σχετικές με τις θεραπευτικές ιδιότητες του τακτ...

Κάποιες φορές, τα άτομα καλούνται σε ρόλους φροντιστών/ περιθαλπόντων, για πιο μικρά ή πιο μεγάλα χρονικά διαστήματα.
Ουσιαστικά, πρόκειται για το ρόλο του συνεργάτη ενός άλλου ατόμου, με το οποίο συμπορευόμαστε για μια περίοδο προκειμένου το άλλο άτομο, να συντηρήσει και να ενισχύσει τις δεξιότητές του, αυξάνοντας το εύρος των επιλογών και μεγιστοποιώντας τις δυνατότητες για αυτονομία. 

Ως "συνεργάτες", λοιπόν, πολύ συχνά εντός των φυσικών σχέσεων, τα άτομα συμπεριφέρονται δίνοντας περισσότερη έμφαση στο τακτ, δηλαδή με περισσότερη ευαισθησία στην αναγνώριση της μοναδικότητας του άλλου και σεβασμό, χωρίς να διατυπώνουν αρνητικές κριτικές. Ταυτόχρονα, αυτό που βοηθά τους συνεργάτες, είναι το να βρίσκονται σε μια διαδικασία βελτίωσης της ικανότητας αποκωδικοποίησης "μηνυμάτων" της άλλης πλευράς, τα οποία δηλώνουν άγχος και ένταση, προλαμβάνοντας το να βρεθεί σε δυσάρεστη συναισθηματικά κατάσταση το άλλο άτομο. Σε αυτές τις περιπτώσεις, "χτίζουμε" πάνω σε ποιοτικές δραστηριότητες, με βάση τι είναι ενδιαφέρον και ελκυστικό για το άλλο άτομο. Επομένως, το ..."κομμάτι μας", είναι σαν ένα "συμφωνικό" κομμάτι, προκύπτοντας ως αποτέλεσμα συνθετικής διαδικασίας, όπου μπορούν να προκύψουν δημιουργικοί συνδυασμοί, χωρίς η μια οπτική να έρχεται σε αντιπαράθεση με την άλλη...

Χ. Κ.

Αυξάνοντας τις θετικές εμπειρίες επικοινωνίας

Για την κοινωνική ψυχολογία, η συμφωνία των απόψεων φαίνεται ότι είναι μια ευχάριστη κατάσταση την οποία επιδιώκουμε στις σχέσεις που συνάπτουμε. Συχνά, μάλιστα, νιώθοντας περισσότερη συμπάθεια στα άτομα με τα οποία έχουμε περισσότερα κοινά χαρακτηριστικά, απολαμβάνουμε αυτήν την ομοιότητα απόψεων και νιώθουμε ασφάλεια από αυτή. Δεν σημαίνει, ωστόσο, ότι αρκεί αυτή η τάση ώστε να εξασφαλίσουμε θετικές εμπειρίες επικοινωνίας, αλλά αξίζει να εξετάσουμε πιο προσεκτικά τα χαρακτηριστικά των αποτελεσματικών διαλόγων και να είμαστε πιο ανοιχτοί σε εμπειρίες που μας προσθέτουν θετικά συναισθήματα.

Όμως ποιοι μπορούν να θεωρούνται "επιτυχείς διάλογοι"; Παρακάτω, παρουσιάζονται ορισμένες προτάσεις για την αύξηση των θετικών εμπειριών επικοινωνίας:

1. Δεν χρειάζεται να συμφωνούμε ή να προσπαθούμε να πείσουμε ο ένας τον άλλο. Οι επιτυχημένοι διάλογοι είναι σαν μουσικά σύνολα που παίζονται από πολλά διαφορετικά μουσικά όργανα!

2. Η επικοινωνία πρόσωπο-με-πρόσωπο μας φέρνει σε επαφή με έναν πλούτο εκφράσεων προσώπου και εξω-λεκτικών μηνυμάτων που καθιστούν την εμπειρία της αλληλεπίδρασης αυθεντική και πλήρη, εμπλέκοντας  όλες τις αισθήσεις!

3. Μερικές φορές, στερεότυπα σχετικά με δυσλειτουργίες και πιθανούς φυσικούς περιορισμούς στην επικοινωνία, μας εμποδίζουν να φανταστούμε εναλλακτικές για να περάσουμε ποιοτικό χρόνο με τα πρόσωπα τρίτης ηλικίας: οι εικόνες και τα αντικείμενα είναι εκπληκτικές αφορμές για αλληλεπίδραση και διάλογο, π.χ. βλέποντας άλμπουμ παλιών φωτογραφιών ή συζητώντας την ιστορία ενός παλιού αντικειμένου!

4. Πολύ συχνά, αλληλεπιδρούμε πιο αποτελεσματικά κάνοντας πράγματα μαζί, π.χ. μαγειρεύοντας ένα αγαπημένο φαγητό, απασχολούμενοι δημιουργικά με χειροτεχνίες κτλ.!

Χ. Κ.

Εκπαιδευτικοί-μαθητές-γονείς: Συνεργάτες στην κατάκτηση γνώσεων και στην αποτελεσματικότερη έκφρασή τους! (Από την ομιλία στο Φροντιστήριο Ξένων Γλωσσών Καπετάνιου στα Ψαχνά)

Το Σάββατο 3 Μαρτίου 2018, συμμετείχα σε μια πολύ ενδιαφέρουσα εκδήλωση του Φροντιστηρίου Ξένων Γλωσσών Καπετάνιου, παρουσιάζοντας σύντομη εισήγηση σχετικά με την καλή συνεργασία εκπαιδευτικών-μαθητών-γονέων. Ευχαριστώ πολύ τους διοργανωτές και τους συμμετέχοντες για την προσοχή τους και τις ενδιαφέρουσες ερωτήσεις τους.

Οι εκπαιδευτικές διαδικασίες βασίζονται σε σχέσεις που τα παιδιά συνάπτουν με τους σημαντικούς ενηλίκους και με τους συνομηλίκους τους. Εντός ασφαλών, οικείων και συνεργατικών σχέσεων, τα παιδιά υιοθετούν νέες συμπεριφορές και κατακτούν νέες γνώσεις. 

Σε αυτές τις σχέσεις, μέσα από τις οποίες προωθούνται διαδικασίες μάθησης, περισσότερο ή λιγότερο δομημένες, ο ρόλος των ενηλίκων περιγράφεται από τους ειδικούς με τη μεταφορά της "σκαλωσιάς"*, επειδή οι ενήλικοι βοηθούν πρόθυμα τα παιδιά σε αυτά που δεν μπορούν να καταφέρουν μόνα τους και στη συνέχεια αποχωρούν, εξίσου πρόθυμα, ώστε τα παιδιά να λειτουργήσουν αυτόνομα, εφαρμόζοντας και γενικεύοντας τη νέα γνώση.
Έτσι, στην κατάκτηση νέων γνώσεων, οι ενήλικοι αξιοποιούν τις κλίσεις των παιδιών, οργανώνουν ευκαιρίες ενεργητικής μάθησης, παρουσιάζουν στα παιδιά τις αλληλουχίες βημάτων για την επίλυση προβλημάτων και βοηθούν τα παιδιά να διαχειρίζονται την αναστάτωση τους και να επικεντρώνονται  στους στόχους τους. Οι διαδικασίες με τις οποίες τα παιδιά κατακτούν γνώσεις είναι διαδραστικές και ξεκινούν με μεγαλύτερη καθοδήγηση από τους ενηλίκους, η οποία προοδευτικά μειώνεται καθώς τα παιδιά μαθαίνουν να χρησιμοποιούν με δική τους πρωτοβουλία τις νέες γνώσεις. Προς την ίδια κατεύθυνση, οι λεκτικές επιβραβεύσεις από τους σημαντικούς ενηλίκους, ενισχύουν τα κίνητρα των παιδιών για μάθηση, τα οποία από εξωτερικά στη συνέχεια γίνονται εσωτερικά.

Ένα εξίσου σημαντικό μέρος της συνεργασίας εκπαιδευτικών-μαθητών-γονέων, είναι η ενθάρρυνση των παιδιών όταν καλούνται να παρουσιάσουν τις γνώσεις τους ώστε να αξιολογηθούν οι επιδόσεις τους στις εξεταστικές διαδικασίες. Επιπλέον, οι εξεταστικές διαδικασίες, αποτελούν καλές ευκαιρίες επαναλήψεων. Προκειμένου να μειωθεί το άγχος όλων των πλευρών, είναι σημαντικό η αυτοπεποίθηση των παιδιών να είναι βασισμένη σε ρεαλιστικές προσδοκίες και όλες οι πλευρές να έχουν κοινή, ξεκάθαρη εικόνα του χρόνου που χρειάζεται να αφιερωθεί και των στόχων που πρέπει να επιτευχθούν σε κάθε στάδιο. 

Χ. Κ.


(*Τα μοντέλα προέκυψαν εφαρμόζοντας στην πρακτική ιδέες του Vygotsky για την ανάπτυξη των παιδιών και το ρόλο των ενηλίκων. Για τον αναγνώστη που ενδιαφέρεται, η αντίστοιχη θεωρία και πρακτική στην εκπαίδευση μπορεί να αναζητηθεί ως "scaffolding"...) 

Σαν να μαγειρεύεις...

Έχετε παρατηρήσει ότι, τελευταία, διαχειρίζεστε τα πράγματα όλο και πιο "συντηρητικά";

Δοκιμάστε να ζήσετε όπως ...μαγειρεύουν οι καλοί σεφ! (...Τόσες εκπομπές μαγειρικής παρακολουθούμε!)

Επιλέξτε τα ποιοτικά υλικά που επιθυμείτε, αυτά που δηλώνουν τον εαυτό, την ιστορία σας και μια τολμηρή επιλογή που θέλετε να δοκιμάσετε! Μη διστάζετε σε σχέση με αυτές τις επιλογές, άλλωστε, στη μαγειρική, ένα υλικό που δεν διαθέτετε μπορεί να αντικατασταθεί από κάποιο άλλο σαν αυτό...

Βάλτε χρώμα!

Κρατήστε στο μυαλό σας την εικόνα από ένα τελικό αποτέλεσμα με το οποίο θα είστε ικανοποιημένοι! (Συχνά, αυτή η διαδικασία χρειάζεται να αναφερόμαστε σε κανόνες...)

Παρατάξτε στο τραπέζι όλα όσα χρειάζεστε για να πετύχει η συνταγή!

Συνδυάστε τα υλικά μεταξύ τους με έναν τρόπο που θα είναι ισορροπημένος!

Καλομαγειρέψτε τα: για κάποια πράγματα χρειάζεται να περιμένουμε περισσότερο και για άλλα λιγότερο...

Θα χρειαστεί να λάβετε υπόψη ότι η "γεύση" που θα προκύψει ως τελικό αποτέλεσμα θα πρέπει να: δίνει δυνατότητα αλληλεπίδρασης με τους άλλους, δηλαδή, όταν τη μοιράζονται, να αντιλαμβάνονται κάτι από τις εικόνες που έχετε στο μυαλό σας...

Δεν είναι απαραίτητο να παρουσιάσετε κάτι πολύπλοκο: συχνά, η ουσία κρύβεται στα απλά πράγματα!

Να θυμάστε ότι νιώθουμε πιο πλήρεις όταν έχουμε προετοιμαστεί γι' αυτό που θα δοκιμάσουμε, όταν μας το έχουν περιγράψει με λόγια κι όταν αυτό μπορεί να επαναληφθεί!!! 

Η ποικιλία και η εγκράτεια είναι εξίσου απαραίτητα στοιχεία...

Χ. Κ.